Bursaspor Kulübü 1963 yılında Bursa'da faaliyet gösteren 5 amatör kulübün birleşmesinden doğdu. Akınspor, Acaridmanyurdu, Çelikspor, istiklal ve Pınarspor takımları birleşerek Bursaspor'u oluşturdular.Kulüp renklerini Uludağ'ın karından ve ovanın yeşilinden aldı. Bursaspor'un amblemindeki 5 yıldız, kurucu takımları temsil ediyor.1966-67 sezonunda 2.ligde şampiyon olan Bursaspor, ilk önemli başarısını 1969-70 sezonunda yasadı. Bursaspor Federasyon Kupası Final Maçında Eskişehirspor'u 1-0 yendi. İkinci maçta 2-0 yenilince kupayı kazanamadı ancak, Başbakanlık Kupası maçı oynamaya hakkini elde etti.Fenerbahçe'yi 1-0 yenen Bursaspor , böylece 1.lig tarihindeki ilk önemli başarısına imza attı. 1973-74 sezonunda tekrar Türkiye Kupası Finaline çıkan Bursaspor Fenerbahçe'ye 3-0 yenildi. Başbakanlık Kupası Finalinde ise Beşiktaş'a 3-2 yenildi.
Fakat kupa Finalisti olduğu için Avrupa Kupa Galipleri Kupasına katılmaya hak kazandı . 1974-75 sezonunda Kupa Galipleri kupasında çeyrek finale yükselmeyi başardı.ilk turda İrlanda'nın Finn Harps takımını eleyen Bursaspor ikinci turda ünlü Dundee United 'i 0-0 ve 1-0 'la eleyerek çeyrek finale yükseldi.Dundee United'i eleyen golü VAHİT attı. Çeyrek Finalde ise o sezon Kupa Galipleri Kupasını kazanan Dinamo Kiev e elendi ... 1979-80 sezonunu lig dördüncüsü olarak tamamlayan yeşil beyazlı ekip 1985-86 sezonunda ilk kez Federasyon Kupasını kazanmayı başardı. Finalde Altay i BEYHAN ve TULİPAN in golleriyle yenen Bursaspor kupaya uzanırken Cumhurbaşkanlığı Kupası öncesi, kötü bir olayla sarsıldı.
Macar Futbolcu Mihaily TULİPAN ,Apolyont Gölünde sandal gezintisi yaparken ailesi ile birlikte boğuldu .Bu olaydan sonra Bursaspor Kupa maçında Beşiktaş'a 2-1 yenildi.1986-87 sezonunda Kupa Galipleri Kupasında ilk turunda AJAX takımına elendi.Kötü bir sezon geçiren Bursaspor , o sezon küme düştüler .Ancak Ankara Bölge idari Mahkemesi Bursaspor'un tekrar 1.ligde oynamasına karar verdi. 1991-92 sezonunda Federasyon Kupasında Finalde Trabzonspor ile tarihe geçen iki maç oynadı. ilk maçta Bursa da rakibini 3-0 yenen Bursaspor ikinci maçta 1 - 0 yenik duruma düşmesine rağmen skoru 1 - 1 e getirmeyi başardı. Ama bir mucize gerçekleşti ve Trabzonspor 4 gol atıp maçı 5 - 1 alarak kupayı müzesine götürmeyi başardı.1994-95 sezonunda Bursaspor sezonu 6.sırada tamamlayarak UEFA Inter-Toto Kupasına katılmaya hak kazandı.UEFA Kupasına katılma maçında Alman KARLSRUHE ile Bursa ****** Stadyumunda asla yıllarca unutulmayacak bir maç oynandı.
Normal süresi 2-2 uzatma süresi karşılıklı atılan birer golle 3-3 biten karsılaşmada KARLSRUHE ,usta ayak Hassler in son penaltı atisi ile 6-5 kazandı . Bursaspor'da ise penaltıyı kaçıran futbolcu olarak da Ümit tarihe kazındı. Bursasporumuz elenmişti fakat tüm Türkiye Bursaspor ile gurur duyuyordu. Yeşil-Beyazlı takim lig tarihinde iki kez gol kralı çıkardı.1979-80 sezonunda BAHTİYAR YORULMAZ 12 gol attı ve Altaylı MUSTAFA DENİZLİ ile krallığı paylaştı . 2000 - 2001 Sezonun' da ise golcümüz OKAN YILMAZ 21 Gol ile Türkiye 1. Futbol Liginin Gol Kralı oldu. Bursaspor Forması altında ligde en çok gol atan isim ise ,355 maçla SEDAT ÖZDEN .Bursaspor'da bugüne kadar pek çok başkan görev yaptı.En uzun süreli Başkan ise 1981-86 yıllarında görev yapan Cavit Cağlar' dır. Bugüne kadar 17 Bursasporlu futbolcu milli formayı giydi. ilk kez Mesut SEN 1965 yılında Milli Takıma seçilirken en son Selim ÖZER milli Formayı giydi ( Trabzonspor) Bursaspor Forması ile en çok Milli Takıma seçilen futbolcu ise 34 maçla Sedat ÖZDEN dir.
Bursaspor yaptığı yabancı Futbolcu Transferleri ile de sürekli dikkat çekmiştir.Palasz, Seydic, Rial Sellam, Nitu, Luty, Frank Pingel, Goran Sorloth, Yusuef, Elvir Balic, Majid Mususi, Senad, Ronen Harazi, Montherio, Mirza Veresonevic, Fani Madida, ilian iliev, Radostin Kishisev, Vidalov, ivko Ganchev, John Leshiba Moshoue, Marian Kelemen, Ian Lupescu gibi kaliteli transferler yapan Bursaspor da Nejat BiYEDiC 5 sezonda 125 maç oynayarak Bursaspor da en çok forma giyen yabancı oyuncu oldu ve attığı birbirinden Klas ve süper Golleriyle taraftarın gönlünde ve tüm camiada ' İMPARATOR' lakabı ile anılmaya başlandı ve halen de anılmaktadır ... Bursaspor tarihinin en ilginç olaylarından biri de Bursaspor un 2.lig takiminin 1988-89 sezonunda Şampiyon olarak 1.lig e çıkmasıydı. Ancak Federasyon ayni kulübün 2 takiminin ayni ligde oynamayacağına karar verdi ve 2.lig takimi dağıtıldı ...
Bursaspor'a Dair İlginç İlkler:
Bursaspor'un İlk Golünü Atan Futbolcu
Orhan Kıroğlu ( K.Orhan) 1963-64 sezonu 15 maç
Bursaspor'un 1.Ligdeki İlk Golünü Atan Futbolcu:
Ergun Öztuna
Bursaspor'un ilk Milli Futbolcusu
Mesut Şen 1963-1973 222 maç
Bursaspor Formasıyla En Çok Maça Çıkan Futbolcular:
Turan Şen 1983-2001 337 maç
Sedat Özden ( SEDAT 3 ) 1973-1986 335 maç
Kuruluşundan sonra 2. Milli Lig ile birlikte Anadolu futboluna renk ve güç katan Bursaspor'da acı tatlı bir çok olay yaşanmıştır. Bu olaylar içinde İLK'lerin ayrı bir önemi vardır.
Bursaspor'un ilk başkanı Salih Kiracıbaşı, ilk umumi kaptanı Hüseyin Saitoğlu, ilk antrenörü Muhtar Tucaltan'dır.1963'te beş kulübün birleşmesi ile kurulan Bursaspor, o yılın yaz aylarında yaptığı hazırlık maçlarında çok kötü futbol ile çok kötü sonuçlar alınca zihinlerde " Acaba beş güzide kulübümüze yazık mı ettik? " sorusu yer almıştır.
Bursaspor 2.Lig'de ilk resmi maçını 21 Eylül 1963'te İzmir Alsancak Stadı'nda İzmir Demirspor ile oynamış ve 1-0 mağlup olmuştur.
İlk Resmi Maç KadrosuYukarda görülen İlk resmi maçın kadrosu şöyledir : Dündar, İsmail, Hüseyin, B.Orhan, Özhan, Erdoğan, Mesut, Mustafa, Hasan, K.Orhan, Cengiz...
2. Ligde alınan ilk puan ise bu maçtan bir gün sonra yine İzmir'de Alsancak Stadı'nda Ülküspor ile yapılan maçta alınmıştır : 0-0
Bursaspor'un 2. Ligde ilk galibiyeti 28 Eylül 1963'de İstanbul'da vefa ile oynadığı maçtan gelmiştir. Bu maçı 2-1 kazanan Bursaspor'un ilk resmi golünü atan isim ise penaltıdan K. Orhan olmuştur.
Yeşil - beyazlı takımımız Bursa'daki ilk resmi maçını da 6 Ekim 1963'te oynamış, Yeşildirek'e 2-0 mağlup olmuştur. 2. Ligde Bursa'da oynanan ilk maçın takım kadrosu şöyledir : Dündar, Hasan, İsmail, K. Orhan, Özhan, Erdoğan, Mesut, Ahmet, Mustafa, Bilgin, Cengiz.
Bursaspor ilk şampiyonluğunu 2.Ligde 66-67 sezonunda elde etmiş, ilk yabancı transferi Faslı Rial ile takviyeli kadrosu 1.Lige çıkarken ilk şampiyonluk kupası da müzemize gelmiştir. Bu sezon Muzaffer Baştaymaz Başkan, Sabri Kiraz teknik adam olarak görev yapmıştır.
25 Haziran 1967'de Bursa'da oynanan maçta Toprakspor'u 4-0 yenerek tur atan şampiyon kadro şöyledir : Osman (Yıldız), Turgut, K.İsmail, Müfit, Osman, Taner, Vedat, Mesut, K. Mustafa, Ersel, Rial.
Bursaspor, Türkiye Kupasında ilk maçını 3 Kasım 1963'de Bursa'da Beylerbeyi ile oynamış ve rakibini 5-2 yenerek, ilk maçında tur atlama başarısını göstermiştir.
İlk adı Türkiye Kupası sonraki adı Federasyon Kupasında ilk şampiyonluk 85/86 sezonunda alınmıştır.
Cavit Çağlar'ın başkan, Toma Kaloperoviç'in teknik adam olarak görev yaptığıbu sezonda finali Bursa'da 28 Mayıs 1986'da Altay ile oynayan Bursaspor rahmetli Tulipan ve Beyhan'ın golleri ile 2-0 galip geldi.
Bursa'ya ilk kupayı kazandıran kadro ise şöyleydi : Eser, Taygun, Kerekes, Erdinç, Salih, Sedat 3, Beyhan, Yalçın, Hamit, Kadir, Tulipan, B.Taner, Gürsel.
İlk yabancı teknik direktör Toma KaloperoviçAvrupa'ya ilk çıkış ve Avrupa Kupa Galiplerinde ilk büyük zaferler 74-75 sezonunda yaşanmıştır. Bundan bir sezon önce Türkiye Kupası yarı finalinde Bursaspor, Beşiktaş'ı İstanbul'da K.İsmail'in golü ile 1-0 yenerek finale kalmış ve son maçta Fenerbahçe'ye farklı yenilerek kupayı kaybetmesine rağmen rakibinin lig şampiyonluğu nedeni ile Türkiye'yi temsil etme hakkını elde etmiştir. Böylece Tirilye'li K. İsmail Bursaspor'a ilk defa Avrupa kapılarını açan futbolcu olmuştur. O günlerde teknik adam Mustafa Ertan idi.
Bursaspor, Avrupa Kupa Galiplerinde ilk maçını 1974'de Bursa'da İrlanda'nın Fin Harps takımı ile yaptı. Göğsüne ilk defa ay-yıldız takan yeşil-beyazlılar Ali, Turan (2) ve Sinan'ın golleri ile rakibini 4-2 yenerken Kupa Galiplerinde ilk maçta ilk galibiyeti elde etmiş oldular. Bu arada Ali, Bursaspor'un Avrupa Kupalarında ilk golünü atan futbolcusu oluyordu.
Selahattin Kaya'nın başkan, Abdullah Gegiç'in teknik adam olarak görev yaptığı Bursaspor'da Avrupa Kupalarında mücadeleye çıkan kadroda şu futbolcular vardı:
Rasim, Kemal, İhsan, Gürol, Orhan, Vahit, Çeki, Sinan, Sedat 2, K.İsmail, Ali, Turan.
Bursaspor ikinci turda İskoçya'nın ünlü Dundee United takımını 0-0 ve 1-0'lık sonuçlarla eleyerek Bursa ve Türkiye'yi sevinç gözyaşlarına boğdu. Vahit'in Bursa'daki maçta attığı gol, Bursaspor tarihinin en büyük ve muhteşem golüydü.
Üçüncü turda Dinamo Kiev'e yenilen ve elenen Bursaspor Kupa Galipleri'nde 5. olurken tarihinde ilk defa Avrupa Şampiyonu ile oynamıştı.
Birinci Türkiye Liginde en iyi derece 79/80 sezonunda alındı. Beşiktaş ve Galatasaray'ın alt sıralarda yer aldığı bu sezonu yeşil-beyazlılar dördüncü sırada bitirdi. Dönemin başkanı Süleyman Kurtçu, teknik adam ise Muhtar Tucaltan idi.
Birinci ligde ilk küme düşüş, 1986'da oldu. Bursaspor, Kupa Şampiyonluğunu elde ettiğinden statü gereği 2. Lige gitmekten kurtuldu. Ancak 1 sezon sonra 1987'de yine düştü. Puan savaşını kaybeden Bursaspor'da Kadri Şankaya başkan, Ömeragiç teknik adam olarak görev yapıyordu. Bu defa kaçış yoktu ve Bursaspor resmen 2. Ligdeydi. 1987-88 sezonunda, yani 2. Lige Orhan Özselek başkanlığında, Nevzat Güzelırmak yönetiminde girdik. Özselek, Başkanlığa seçilen ilk futbolcuydu.
İlk futbolcu başkan Orhan Özselek
Özselek yönetiminin ilk icraatı ise mahkeme kararı ile ligleri durdurmak ve Bursaspor'u tekrar 1. Lige çıkarmak oldu.
2. ligde tek maçlık misafirlik yaşayan Bursaspor, bu defa puan değil, hukuk savaşı ile 1. Ligdeydi. Bursaspor'un Milli Takıma çağrılan ilk futbolcusu Mesut Şen olmuştur. 1965-66 sezonunda yeşil-beyazlılar 2. Ligde iken Milli Takıma yükselme başarısı gösteren efsane futbolcu Mesut Şen, 1962 yılında Galatasaray genç takımından, Akınspor'a 50 Liraya transfer olmuştur. 1963 yılındaki birleşmeden sonra Bursaspor forması giymeye başlayan Mesut, arka arkaya 7 rakip oyuncuya çalım atıp gole ulaşan, Türkiye'nin tek sağaçığı idi.
İlkler arasında en büyük gurur tablosunu oluşturan isim ise Kaptan Sedat 3'tür. 33 kez A, 1 kez Ümit Milli takımda yer alan Sedat3 bu konuda Bursa'nın ilk rekorunu kırarken, 1985 yılında İngiltere milli maçında " futbolun kabesi " olarak kabul edilen Wembley Stadında Türk Milli Takımının başında kaptan olarak sahaya çıkıyordu. Bu olay bir Bursalı futbolcu olarak belkide ilk ve son defa yaşanan tarihi bir olaydır.
Bursaspor'un ilk Milli Takım kaptanı Sedat 3
Bursa'da ilk gol kralı Bahtiyar olmuştur. 79/80 sezonunda 12 golle Altaylı B. Mustafa ile gol krallığını paylaşan Bahtiyar'ın bu ünvanına 2000-2001 sezonunda Okan Yılmaz 23 golle gol kralı olarak erişti.
Ve Diğer İlginç ilkler...
Üç büyüklere karşı ilk defa fark atma sevinci 1980-1981 sezonunda yaşanmış ve Bursaspor Bursa'da Beşiktaş'ı 5-0 yenerek hezimete uğratmıştır.
İlkler olaylarının en ilginç olanı ise 1974 yılında meydana geldi. Bursaspor'un en başarılı kalecilerinden Osman Uçaner, Kıbrıs Barış Harekatı sırasındaRumlara esir düştü. Ancak, daha sonra kurtularak tekrar kaleye geçti. Osman, esir düşen ilk ve belki de son futbolcuydu.
Bugün Türkiye'nin sayılı Tesislerinden biri olan Bursaspor Vakıfköy tesislerinin ilk temeli 1976'da Başkan Mümin Gençoğlu'nun döneminde atıldı. Daha sonra bölümler halinde gelişen bu tesis, Bursaspor'a sağlam bir altyapı da kazandırdı.
İlk Kulüp Müdürü olan Mustafa Balcı 22 sene bu görevi sürdürdü. Balcı, görünmeyen güç olarak Bursaspor'a büyük hizmetler veren isimlerden biridir.
Bursaspor'da görev yapan yönetici ve teknik adamlar arasında ilk rekorları kıran Cavit Çağlar ve Muhtar Tucaltan'dır. Çağlar 10 yıl yönetimlerde genel kaptanlık ve Başkanlık yapmıştır.
Tucaltan ise 8 sezon tek başına, iki sezon ikili olarak teknik adam görevi ile yeşil-beyazlı kulübe hizmette bulunmuştur.
1986 sezonu sonunda Bursaspor ilk kez Cumhurbaşkanlığı Kupası maçı oynadı.Beşiktaşı uzatmada 2-1 yenilen yeşi-beyazlılar ikincilik şilti ile yetindi.
Başbakanlık Kupası için ilk kez oynayan Bursaspor, 1971'de Fenerbahçe'yi 1-0 yenerek bu kupayı müzesine götürdü. Aynı kupa için 1974'de Beşiktaş ile ikinci mücadelesini yaptı. Ancak bu maçı 3-2 kaybetti.
Üç büyüklere karşı ilk defa kesin üstünlük, 1994-95 sezonunda sağlandı. Üç büyüklere yenilmeyen Bursaspor 6 maçta rakiplerinden 10 puan almıştır.
Alıntıdır. Emeğe SAYGI.